Symbole WC – pułapki dla turystów

Od lat obserwuję dezorientację obcokrajowców, którzy zastanawiają się w polskich toaletach co wybrać – kółko czy trójkąt? W niezwykle reprezentacyjnym miejscu Warszawy, chętnie odwiedzanym przez turystów czyli Wilanowie, przygotowano łamigłówkę na światowym poziomie. Popatrzcie…

W naszej części Europy używa się symboli trójkąta (dla mężczyzn) i kółka (dla kobiet). Przy czym trójkąt skierowany jest w dół.

Skąd wzięło się kółko i krzyżyk w toaletach? Tego nie wie chyba nikt. Wiadomo natomiast, że kolejki tworzą się zazwyczaj tylko przed damskimi szaletami. Czy to toaletowa dyskryminacja? Okazuje się, że w niektórych krajach pozbyto się tej krepującej  dla płci pięknej sytuacji i buduje się tam więcej kabin toaletowych dla kobiet. WC po japońsku to przykład najnowocześniejszych rozwiązań w tym zakresie, gdzie ten przybytek wyniesiono wręcz do rangi sanktuarium.

Toaletowy problem ma być rozwiązany w Indiach. Jak donosi onet.pl na podstawie doniesień Polskiej Agencji Prasowej, jednym z celów, jaki przyświeca programowi Czyste Indie jest budowa 111 milionów toalet. To ambitny plan, zważywszy, że w Indiach jest więcej świątyń hinduistycznych niż toalet publicznych. Mahatma Gandhi, uważany za ojca współczesnego państwa indyjskiego, w 1947 r. stwierdził, że „higiena sanitarna jest ważniejsza niż niepodległość”. Premier Narendra Modi w kampanii wyborczej w 2014 r. nawiązał do tej myśli, jeżdżąc po Indiach z hasłem: „Najpierw toalety, potem świątynie”. Premier obiecał, że w 2019 r. każdy Indus będzie miał swój wychodek. Ta data jest nieprzypadkowa – w październiku 2019 przypadają 150. urodziny Gandhiego.

A jak jest w Polsce?

Na terenie przepięknego pałacu w Wilanowie znajdują się szalety miejskie, które jako obiekt XXI wieku, nie mogą w niczym równać się z królewskim przepychem dawnych łaźni. Nie dziw, że mawiano dawniej: gdzie król chodził piechotą… Kiedyś było warto.

Zwiedzając współczesne toalety doznaje się szoku estetycznego. Wyobrażam sobie dodatkową konsternację turystów wchodzących do męskiej toalety, która na jednej ścianie ma tabliczkę z trójkątem w dół, a tuż obok na drzwiach z trójkątem w górę. I bądź tu mądry. Dobrze, że w damskich szaletach jest porządek czyli symbol kółka. A szukam dziury w całym…

Powyższe zdjęcia pochodzą z 2016 roku. Niedawno odwiedziłam ponownie Pałac Jana III Sobieskiego w Wilanowie i okazało się, że dokonano zmian w oznakowaniu szalet. Niestety ich stan nadal woła o pomstę do nieba i jest niechlubną częścią królewskiego otoczenia.

Pozostając jednak przy oznakowaniu toalet, na drzwiach pojawiły się, mające zapewne rozwiać wątpliwości, nowe obrazki. Wybór symboliki, moim zdaniem, jest dość niekonwencjonalny. Postacie przypominają odwrócone kielichy, przy czym kielich kobiet jest odwrócony w dół, a kielich męski w górę (jakby mówił: na zdrowie!). Trudno mi wyjaśnić, dlaczego kobieta ma wystający rąbek u spódnicy, a mężczyzna tylko jedną rękę. To dość drastyczne… Na budynku pozostawiono natomiast stare oznakowanie, czyli kółko i trójkąt. Nie wiedzieć czemu, trójkąt jest jednak skierowany w górę, co może totalnie zdezorientować zagranicznego turystę.

Oznakowanie toalet dla niewidomych

Najnowocześniejsze rozwiązanie w tej kwestii mogłam niedawno obejrzeć w moim rodzinnym Chojnowie w województwie dolnośląskim. W wyremontowanym za blisko 10 mln zł zabytkowym dworcu PKP zastosowano oznakowania dla osób niewidomych i niedowidzących na światowym poziomie. Przyznam, że jeszcze nigdzie nie widziałam tak kompleksowego projektu.

Do budynku prowadzą dwa podjazdy, a duże zabytkowe drzwi otwierają się samoczynnie, jakby ktoś niewidzialny łapał za klamkę i otwierał dworcowe podwoje. Kolejne szklane ścianki rozsuwają się automatycznie na boki. Pieczołowicie odtworzony po 174 latach dworzec wygląda zachwycająco i jest bardzo funkcjonalny. Na posadzce wytyczono specjalne pasy za pomocą wypukłych płyt. W holu głównym znajduje się tablica z planem całej powierzchni dworcowej oraz opisem, również w języku Brajla.

Klasycznie oznaczono damskie i męskie toalety za pomocą postaci (ludzik w sukience i w spodniach) a nie symboli kółka i trójkąta. Obok kabin znajdują się plany sytuacyjne z usytuowaniem kabin i opisem w Brajlu.

Inne oznakowania toalet

Pragnę uzupełnić ten materiał o inne ciekawe miejsce. A jednak znalazłam dziurę w całym. Nawet dwie. Na budynku (być może to dawny kolejowy obiekt) w miejscowości Płowce. Do głównego domu przylega drewniana toaleta dla kobiet. Spójrzcie na symbole – dwa jajowate kółka. To chyba jedyne takie miejsce w Polsce i kolejna pułapka dla turystów.

Niedawno w jednej z warszawskich przychodni zdrowia natknęłam się na oznakowania toaletowe, które kompletnie nie byłyby zrozumiałe dla obcokrajowców, chyba że znają język polski. 🙂

I jeszcze propozycja dla mężczyzn…

Prawdziwy toaletowy zawrót głowy. Zapewniamy turystom nowe atrakcje…

Toalety można oznaczać w sposób ponadczasowy i międzynarodowy używając prostych symboli astronomicznych. Dla kobiet symbolu kółka z krzyżykiem na dole (tak, jak oznacza się planetę Wenus), a dla mężczyzn poprzez symbol kółka ze strzałką skierowaną w prawy górny róg (tak, jak planetę Mars). Trudno wytłumaczyć, dlaczego nie mają one szerszego zastosowania. Chyba po prostu są niemodne.

Jeżeli mówimy o królewskich miejscach, gdzie król chodzi piechotą, to zapraszam do Zamku Królewskiego w Warszawie. Znajdują się tam bardzo oryginalne oznakowania, ale najbardziej zaskoczyło mnie podejście do młodych rodziców z dzieckiem. Okazuje się, że przewijak dla dzieci jest usytuowany nie tylko w damskiej toalecie, ale również w męskiej, co jest oznakowane na specjalnych tabliczkach. Prawdziwe równouprawnienie rodzicielskie, co jest w naszym kraju naprawdę rzadkie i wyjątkowe. Brawo Zamek Królewski! Sam król lepiej by tego nie wymyślił. 🙂

Oryginalną grafikę zastosowano w toaletach jednej z prywatnych warszawskich uczelni. Zwróćcie uwagę na znak kobiety, która nie jest tradycyjnie ubrana w sukienkę tylko… no właśnie co? Tunikę, asymetryczną chustę? Grafik nie był chyba do końca zadowolony z tego projektu, bowiem postanowił zaakcentować damską płeć ekscentryczną fryzurą. Coś w rodzaju kosmyka włosów, długiej grzywy czy kucyka porwanego przez wiatr. Wyszło średnio.

Sylwetka mężczyzny jest klasyczna i symetryczna. Co ciekawe w obu znakach, zarówno damskich, jak i męskich zastosowano jeden bardzo kobiecy kolor – różowy. Czy to miała być forma równouprawnienia czy fascynacji Barbie, nie wiadomo.

Może już niebawem w Polsce pojawią się toalety dla trzeciej płci. W Berlinie utworzono w 2017 roku pierwsze publiczne toalety dla osób, które mają problem z określeniem swojej płci, to znaczy nie czują się ani mężczyznami, ani kobietami. Możemy spotkać na przykład takie oznakowanie.

Jak natomiast poradzić sobie w takiej sytuacji z naszymi symbolami kółka i trójkąta?

Mój pomysł to połączenie trójkąta i kółka – jak widać poniżej.

I co o tym sądzicie? Czekam na reakcję i komentarze. 🙂